Puls Budownictwa

**Toczące się przez wiele lat, przedłużające się procedury administracyjne, brak dostępności nowych gruntów – to główne przeszkody w rozwoju, jakie wskazali inwestorzy podczas V edycji konferencji Forum Ekspertów 2023. Rynek ewoluuje w kierunku wielofunkcyjnych obiektów, a najtrudniejszy czas w mieszkaniówce już za nami. **W drugim bloku konferencji Forum Ekspertów 2023 „Ewolucja na rynku inwestycji” panelowa dyskusja toczyła się wokół przyszłości rynku nieruchomości. W rozmowie wzięli udział: Rafał Gierczak, Członek Zarządu Ghelamco, Anna Tomaszewska, Investment Director z Capital Park, Mariusz Przystupa, Wiceprezes Unidevelopment oraz Jacek Wesołowski, Dyrektor Zarządzający Trei Real Estate Poland. Poznaliśmy plany inwestycyjne firm, a najwięcej emocji wywołał temat czynników blokujących rozwój inwestycji. Jedną z największych blokad są przedłużające się, toczące się nawet przez dobrych kilka lat, procedury administracyjne. – Dostępnych gruntów trochę jest, ale mają niewłaściwą planistykę, a zmiana planu, związana z 10-letnią inwestycją, skutecznie odstrasza. Przy tym koszcie pieniądza oczekiwanie na pozwolenie na budowę przez okres nawet 7 lat jest absurdem – powiedziała Anna Tomaszewska ze spółki Capital Park. Jak dodała, dla firmy kluczowe było wyprzedzenie rynkowego trendu i przekształcenie koncepcji budynku biurowego, rozszerzenie jej o liczne punkty usługowe. – Wyjście z mono funkcji dzielnicowej i dywersyfikacją oferty spowodowały, że nasze budynki są pełne – podkreśliła Anna Tomaszewska. Dla rynku biurowego wyzwaniem jest, związana z inflacją, zachowawcza postawa najemców. – Rynek najemcy biurowego jest dosyć silny, firmy mają potrzeby, ale często boją się je zmaterializować, przyjmują postawę „poczekajmy i zobaczmy, jak sytuacja się rozwinie”. Widzimy, że często za cenę pozostania w gorszym miejscu, lokalizacji i standardzie decydują się na przedłużenie umowy o 2, 3 lata – powiedział Rafał Gierczak, Członek Zarządu Ghelamco Poland. – Rynek zupełnie się zmienił, zapotrzebowania na duże obiekty handlowe praktycznie już nie ma, a parki handlowe stały się dostępnym miejscem zakupów, które spełnia wiele ról. Nas również napędza e-commerce. Ludzie chcą kupować blisko domu, odebrać zakupy. Projekty wielofunkcyjne będą dominowały na rynku. Co do mieszkaniówki, przewiduję wzrost najmu instytucjonalnego – skomentował Jacek Wesołowski, Dyrektor Zarządzający Trei Real Estate Poland. – Rok 2022 skończył się spektakularnie, większość firm zanotowała ponad 50 proc. spadki sprzedaży. Dziś firmy notowane na giełdzie, po 3 kwartałach zwiększyły sprzedaż o 40 proc., a w samym III kwartale prawie o 100 proc. Zakładamy, że niedobry czas dla branży deweloperskiej minął. Warto zauważyć, że nie mieliśmy spektakularnych zdarzeń wśród firm deweloperskich, co nas odróżnia od rynku niemieckiego, na którym miało miejsce kilka upadłości dużych deweloperów – zaznaczył Mariusz Przystupa, Wiceprezes Unidevelopment. – Polski rynek deweloperski jest rozdrobniony, największe firmy sprzedają po 3,4 tyś. mieszkań rocznie. To niewielki udział w skali całego rynku. Procesy konsolidacyjne już się rozpoczęły na przestrzeni ostatnich 2 lat, na pewno będą postępować. Konferencja Forum Ekspertów to wydarzenie organizowane przez platformę Kompas Inwestycji. Tegoroczna V edycja odbyła się 19 października w hotelu Golden Tulip Warsaw Centre przy ul. Towarowej 2 w Warszawie. Konferencja pod hasłem "Budownictwo w niepewnych czasach" była poświęcona ewolucji w budownictwie i kluczowych sektorach nieruchomości. Dziękujemy partnerom tegorocznego wydarzenia, firmom: AEC Design, Baukrane, Deante, DD Group, Evojam, Kiloutou, Kofio.pl, OnGeo oraz RynekPierwotny.pl, a także patronom konferencji: Builder, Inżynier Budownictwa, Polski Związek Pracodawców Budownictwa, PINK - Polska Izba Nieruchomości Komercyjnych.

Komunikacja pomiędzy wszystkimi uczestnikami procesu inwestycyjnego i jakość budynków to główne tematy pierwszej z panelowych dyskusji podczas naszej konferencji Forum Ekspertów 2023. Drugoplanowe bohaterki spotkania to frekwencja, zarówno samego wydarzenia jak i wyborcza, oraz inflacja, która przystopowała rozwój inwestycji i uderzyła głównie w generalnych wykonawców.**** W debacie wzięli udział: Agnieszka Kalinowska-Sołtys– Architektka-Partnerka, Członkini Zarządu – APA Wojciechowski Architekci oraz Prezeska SARP, Marcin Antczak – CEO – Grupa Antczak, Katarzyna Unold– Dyrektor Zarządzająca –Acciona oraz Jakub Skiba–Prezes–Alfa-Bet Polska. Dyskusję prowadził Michał Oksiński, rektor serwisu Kompas Inwestycji. ** ** – Architekt powinien doradzać, być ekspertem, który pomaga inwestorowi i generalnemu wykonawcy, broni swoich racji, jeśli chodzi o jakość, trwałość i estetykę. Jako pracownia mamy bardzo dokładnie opracowaną specyfikację. To czasami po tysiąc stron opisu do projektu, po to, aby zachować trwałość i jakość. Uwzględniamy również marki referencyjne, zawsze więcej niż jedną, i jeśli jest proponowany przez wykonawcę zamiennik, jeśli parametry i estetyka są zachowane, to nie ma z tym problemu. Często jest tak, że generalni wykonawcy szukają oszczędności, które pogarszają jakość obiektu. Tymczasem pamiętajmy, że inwestor chce mieć trwały, estetyczny budynek w cyklu życia, nie chce wymieniać elementów elewacji za 5 czy 10 lat – wskazała podczas debaty Agnieszka Kalinowska-Sołtys, Architektka-Partnerka, Członkini Zarządu w pracowni APA Wojciechowski Architekci oraz Prezeska SARP. Jak dodała, są inwestorzy, głównie mieszkaniowi, którzy myślą „tu i teraz” – wybudować, oddać budynek do użytkowania, sprzedać mieszkania i zapomnieć. Brakuje w takich wypadkach myślenia o całym cyklu życia obiektu. Z drugiej strony budynki komercyjne powstające 20 lat temu to dziś "potwory energetyczne". – Koszty utrzymania budynku są głęboko badane przez klientów i analizowane podczas decyzji zakupowych – podkreśliła Katarzyna Unold – Dyrektor Zarządzająca – Acciona. Z kolei Marcin Antczak, CEO Grupy Antczak zaznaczył, że inwestorzy długoterminowi nie mogą sobie pozwolić na budowanie obiektów niskich jakości, ponieważ koszty gwarancyjne pochłaniają potem cały zysk. Z perspektywy Jakuba Skiby, Prezesa Alfa-Bet Polska, firmy działającej w generalnym wykonawstwie, to właśnie w generalnych wykonawców najbardziej uderzyła inflacja. – Ostatnich kilkanaście lat to bardzo intensywny rozwój gospodarczy, rozwijał się e-commerce, rozwijały się magazyny. Sytuacja w 2022 roku diametralnie się zmieniła: odpływ inwestorów, wstrzymanie inwestycji. Wojna w Ukrainie spowodowała, że jesteśmy postrzegani jako rynek zagrożony, niemalże frontowy. Stanęło wiele inwestycji, również mieszkaniowych, magazynowych i produkcyjnych. Mieszkaniówka zaczyna lekko odbijać, ale mamy o 30 proc. mniej wydanych pozwoleń na budowę – dodał Marcin Antczak, CEO Grupy Antczak. Konferencja Forum Ekspertów to wydarzenie organizowane przez platformę Kompas Inwestycji. Tegoroczna V edycja odbyła się 19 października w hotelu Golden Tulip Warsaw Centre przy ul. Towarowej 2 w Warszawie. Konferencja pod hasłem "Budownictwo w niepewnych czasach" była poświęcona ewolucji w budownictwie i kluczowych sektorach nieruchomości. Dziękujemy partnerom tegorocznego wydarzenia, firmom: AEC Design, Baukrane, Deante, DD Group, Evojam, Kiloutou, Kofio.pl, OnGeo oraz RynekPierwotny.pl, a także patronom konferencji: Builder, Inżynier Budownictwa, Polski Związek Pracodawców Budownictwa, PINK - Polska Izba Nieruchomości Komercyjnych.

Za nami V edycja konferencji Forum Ekspertów 2023. Organizowane przez Kompas Inwestycji wydarzenie pod hasłem "Budownictwo w niepewnych czasach" odbyło się 19 października w hotelu Golden Tulip Warsaw Centre w Warszawie. Tegoroczna konferencja była poświęcona ewolucji w budownictwie i kluczowych sektorach nieruchomości, w kontekście wyzwań i zmieniających się realiów rynkowych. ** ** Podczas wydarzenia Maja Bromowska, prezeska Kompasu Inwestycji oraz Michał Oksiński, redaktor portalu, wręczyli wyróżnienia dla projektów innowacyjnych, będących wskaźnikiem zmian na polskim rynku. Symboliczne Złote Kompasy to nagroda dla inwestycji realizowanych w duchu zrównoważonego budownictwa, które wykorzystują ekologiczne rozwiązania, są nawigatorem zmian w podejściu do projektowania i tworzenia przestrzeni przyjaznej dla użytkowników. Złote Kompasy 2023 W kategorii „inwestycja mieszkaniowa” nagrodzono warszawskie osiedle Aleje Praskie spółki Develia. Za projekt odpowiada FBT Pracownia Architektury i Urbanistyki, wykonawcą był Kalter. Złoty Kompas za rewitalizację zabytkowego, łódzkiego obiektu Wigencja otrzymali: inwestor - Zarząd Inwestycji Miejskich w Łodzi, Pracownia Projektowa F-11 oraz wykonawca - Mostostal Warszawa. W kategorii „inwestycja magazynowa” wyróżnienie otrzymał certyfikowany w BREEAM projekt Panattoni Park Kraków North, zaś Craft w Katowicach, efekt współpracy Ghelamco Poland, pracowni Czora&Czora oraz firmy Strabag, został nagrodzony Złotym Kompasem w kategorii "inwestycja biurowa". Komunikacja, jakość, inflacja Pierwszy blok konferencji „Budownictwo w praktyce” i panel dyskusyjny był poświęcony przede wszystkim komunikacji pomiędzy wszystkimi uczestnikami procesu inwestycyjnego i jakości budynków. W debacie wzięli udział: Agnieszka Kalinowska-Sołtys– Architektka-Partnerka, Członkini Zarządu – APA Wojciechowski Architekci oraz Prezeska SARP, Marcin Antczak – CEO – Grupa Antczak, Katarzyna Unold– Dyrektor Zarządzająca –Acciona oraz Jakub Skiba–Prezes–Alfa-Bet Polska. Debata "Budownictwo w praktyce" >> ** ** Pierwszy blok konferencji to trzy prelekcje. Wystąpienie Mai Bromowskiej, prezeski platformy Kompas Inwestycji, oraz Artura Bańkowskiego, Head of Delivery w firmie Evojam, "Innowacja i networking. Nowy moduł "Zlecenia budowlane" - na temat innowacyjnego systemu zapytań ofertowych, umożliwiającego poszukiwanie partnerów do współpracy z każdego sektora branży budowlanej. Wojciech Kozłowski z firmy AEC Design przedstawił możliwości platformy CDE w procesie projektowania i komunikacji z Inwestorem, zaś Adam Runo z DD Group zaprezentował technologię tarasu i balkonu wentylowanego. Ewolucja na rynku inwestycji W drugim bloku Forum Ekspertów 2023 „Ewolucja na rynku inwestycji” rozmowa toczyła się wokół przyszłości rynku nieruchomości. W dyskusji brali udział: Rafał Gierczak, Członek Zarządu Ghelamco, Anna Tomaszewska, Investment Director z Capital Park, Mariusz Przystupa, Wiceprezes Unidevelopment oraz Jacek Wesołowski, Dyrektor Zarządzający Trei Real Estate Poland. Poznaliśmy plany inwestycyjne firm, a najwięcej emocji wywołał temat czynników blokujących rozwój inwestycji. Jedną z największych blokad są przedłużające się, toczące się nawet przez dobrych kilka lat, procedury administracyjne. Debata "Ewolucja na rynku inwestycji" >> Na zakończenie drugiego bloku konferencji Aleksander Rusak, Dyrektor techniczny Kiloutou wystąpił z prelekcją "Zarządzanie ryzykiem w niepewnych czasach", zaśAntoni Łabaj, Prezes firmy OnGeo zaprezentował możliwości pozyskania informacji o nieruchomości, jakie daje portal OnGeo.pl. Zmiany rynkowe: diagnoza i prognoza W trzecim bloku konferencji Przemysław Chimczak-Bratkowski, Partner zarządzający ThinkCo oraz Marek Grochala, CEO Evojam, wskazali, jak regulacje ESG przekładają się na konkurencyjność na rynku nieruchomości. Marek Wielgo, Ekspert portalu RynekPierwotny.pl i GetHome.pl przedstawił perspektywy dla branży deweloperskiej, zaś Andrzej Kaczmarek, Analityk serwisu Kompasu Inwestycji wystąpił z prelekcją zawierającą ocenę rynku i prognozę w budownictwie. Dziękujemy partnerom tegorocznego wydarzenia, firmom: AEC Design, Baukrane, Deante, DD Group, Evojam, Kiloutou, Kofio.pl, OnGeo oraz RynekPierwotny.pl, a także patronom konferencji: Builder, Inżynier Budownictwa, Polski Związek Pracodawców Budownictwa, PINK - Polska Izba Nieruchomości Komercyjnych.

Erbud pozyskał kontrakt na budowę pierwszego etapu Europejskiego Centrum Filmowego ECFC w Toruniu. Zlecenie o wartości niemal 90 mln zł netto ma zostać zrealizowane w ciągu 22 miesięcy. Erbud ma na swoim koncie budowę wielu prestiżowych instytucji kultury – m.in. siedzibę warszawskiego Domu Aukcyjnego DESA, oddane w zeszłym roku do użytku Morskie Centrum Nauki w Szczecinie czy Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu w Toruniu znajdujące na działce sąsiadującej z planowanym ECFC. – Ten kontrakt jest dla nas wyjątkowy z wielu powodów. Jako Grupa chcemy uczestniczyć we wszelkich inicjatywach ważnych społecznie, a powstanie tak imponującej instytucji kulturalnej z pewnością do takich należy. Jest to też piękny i odważny projekt architektoniczny, który zmieni na zawsze oblicze Torunia oraz przyciągnie do miasta zainteresowanie turystów z całej Europy. To dla nas dodatkowy powód do dumy, bo mimo że jesteśmy firmą międzynarodową, to pochodzimy z Torunia, a patriotyzmy lokalny jest w nas mocno zakorzeniony – podkreśla Jacek Leczkowski, wiceprezes Erbudu, odpowiedzialny m.in. za rozwój kubatury. Europejskie Centrum Filmowe Camerimage jest państwową instytucją kultury powołaną przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urząd Miasta Torunia i Fundację Tumult. Jej najważniejszym zadaniem jest rozwijanie i promocja sztuki filmowej. Studio filmowe to pierwszy etap budowy siedziby ECFC według projektu biura Baumschlager Eberle Lustenau. 9-kondygnacyjne studio filmowe pomieści halę zdjęciową o powierzchni 500 mkw. z nowoczesnym ekranem ledowym. NA terenie obiektu będzie można realizować całe filmy, począwszy od rejestracji zdjęć w unikalnej technologii „mixed reality” kończąc na skomplikowanej postprodukcji. W drugim etapie, do 2025 roku powstanie pozostała część siedziby ECFC, a w niej sala główna mogąca pomieścić ponad 1500 widzów, Centrum Edukacji, Przestrzeń Targowa, Dom Kina oraz parking podziemny. Dla Erbudu to kolejny kontrakt kubaturowy podpisany w ostatnim czasie. – Cieszy nas kolejny już w ostatnich tygodniach duży kontrakt, dołączający do naszego backlogu. Łączna wartość umów podpisanych od początku września przekroczył już znacząco 300 mln zł – dodaje Jacek Leczkowski. Od stycznia tego roku Erbud podpisał kontrakty kubaturowe o wartości ponad 1 mld zł.

W parku MLP Gorzów Wielkopolski odbyła się ceremonia wmurowania kamienia węgielnego pod centrum logistyczne, które dostarczy łącznie 56,7 tys. mkw. powierzchni magazynowej. Generalnym wykonawcą jest WPiP. Inwestycja zostanie poddana certyfikacji ekologicznej BREEAM New Construction na poziomie „excellent”. Budowa centrum logistycznego MLP Gorzów Wielkopolski nabiera tempa. Na terenie inwestycji odbyło się uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego. Docelowa powierzchnia obiektów magazynowych na terenie parku wyniesie 56,7 tys. mkw. W ramach pierwszej fazy inwestycji powstanie obiekt oferujący docelowo 21,4 tys. mkw. nowoczesnej powierzchni magazynowej. Z tego blisko połowa przeznaczona jest dla pierwszego najemcy, firmy Sunrise Medical. – Naszym strategicznym celem jest rozwijanie parków logistycznych w popularnych regionach magazynowych. Szczególną wagę przykładamy do ochrony środowiska. Wszystkie nowo budowane obiekty poddajemy procesowi certyfikacji BREEAM. Na każdym etapie realizacji inwestycji dbamy także o komfort użytkowników parku logistycznego, wdrażając nowoczesne rozwiązania. Za każdym razem ściśle współpracujemy również z przyszłymi użytkownikami obiektów. W efekcie powstające nowoczesne powierzchnie spełniają indywidualne wymagania najemców i są dopasowane do prowadzonej przez nich działalności – powiedział Radosław T. Krochta, Prezes Zarządu MLP Group S.A. MLP Gorzów zlokalizowany jest po zachodniej stronie Gorzowa Wielkopolskiego. Park znajduje się w odległości 9 km od centrum miasta. Kompleks logistyczny skierowany będzie przede wszystkim do najemców z sektora e-commerce, logistyki, dystrybucji oraz lekkiej produkcji. Przekazanie do użytkowania gotowych powierzchni planowane jest w lutym 2024 r. – Pełnienie roli generalnego wykonawcy w premierowym projekcie MLP Group w województwie lubuskim jest dla WPIP powodem do dużej satysfakcji. To kontynuacja dobrej, partnerskiej współpracy, która zaowocowała już zakończeniem inwestycji polegających na budowie oraz rozbudowie parków logistycznych tego renomowanego dewelopera w różnych częściach naszego kraju, gdzie zastosowane zostały rozwiązania spełniające wysokie standardy środowiskowe – dodał Dariusz Stasik, Prezes Zarządu WPIP. Zgodnie ze strategią MLP Group powstające obiekty w MLP Gorzów zostaną poddane certyfikacji ekologicznej BREEAM New Construction na poziomie Excellent. W ramach projektu zainstalowane zostaną m.in. pompy ciepła, ładowarki do samochodów elektrycznych oraz stojaki na rowery.

Yareal Polska pozyskał kredyt inwestycyjny w wysokości 45 mln euro. Umowa z pbb Deutsche Pfandbriefbank została zawarta na okres pięciu lat. Kredyt w wysokości 45 mln euro (ponad 200 mln zł) umożliwi Yareal optymalizację struktury finansowej, przede wszystkim poprzez refinansowanie inwestycji biurowej Lixa C. Zdobyte finansowanie zapewni także firmie niezbędny kapitał na zakup nowych gruntów. – Udzielony kredyt świadczy o wzajemnym zaufaniu i profesjonalizmie obu stron, stanowiąc początek obiecującej długofalowej współpracy. Łączy nas podejście do ekologicznych rozwiązań, standardów ESG i elastyczności oraz dużego znaczenia terenów zielonych wewspółczesnych budynkach biurowych – oświadczyli wspólnie wiceprezes Yareal Polska, Nicolas Benhaim oraz dyrektor zarządzający i dyrektor regionu Europy Środkowo-Wschodniej w pbb, Dieter V. Knittel. Do zawarcia umowy kredytowej doszło dzięki wspólnym wysiłkom zespołów Yareal i pbb, wspieranych przez doradców finansowych CBRE oraz prawników z kancelarii Gide Loyrette Nouel i BSJP BNT Brockhuis Jurczak Prusak Sroka Nilsson Zamorska. – Cieszymy się, że udało nam się nawiązać współpracę z Deutsche Pfandbriefbank AG, która wyznacza kluczowy moment dla naszej firmy. Będziemy nadal dążyć dooptymalizacji zasobów finansowych zgodnie z naszymi celami – dodał Marek Esz, zastępca dyrektora finansowego Yareal Polska. Budynek biurowy Lixa C o powierzchni 20000 mkw. zajmuje znaczącą część kampusowego kompleksu Lixa. Biurowiec zaprojektowany przez cenioną pracownię HRA Architekci znajduje się na warszawskiej Woli. Budynek jest już niemal w pełni wynajęty. Spółka Yareal Polska należy do YAM Invest Group i jest zarządzana przez Yareal Polska Holding, której kapitał własny przekracza 350 mln zł. Od 2005 roku firma zrealizowała na polskim rynku 19 projektów mieszkaniowych i 8 projektów biurowych o łącznej powierzchni ponad 123 tys. mkw.

Należąca do grupy kapitałowej Cavatina Group spółka mieszkaniowa Resi Capital uruchomiła sprzedaż 120 mieszkań w Ocean Apartments w Krakowie. Apartamenty zlokalizowane w dwóch 7-piętrowych budynkach wchodzą w skład wielofunkcyjnego kompleksu Ocean Office Park. Ocean Apartments to kolejna realizacja w portfolio Resi Capital, zlokalizowana w centrum Krakowa u zbiegu ulic Klimeckiego i Nowohuckiej w dzielnicy Zabłocie. Na terenie samej inwestycji mieszkańcy będą mogli skorzystać z licznych punktów usługowych, w tym sklepu spożywczego, placówki medycznej, kawiarni, restauracji i przedszkola. Dostępne lokale mają metraż od 25 do 64 mkw. – Do atutów Ocean Apartments należy również fakt, iż inwestycja została wzniesiona z dużą troską o środowisko naturalne. Kompleks jest certyfikowany w systemie BREEAM na poziomie Excellent. Uzyskał wysokie oceny w kategoriach takich, jak: lokalizacja i dostępność, komunikacja, zastosowanie rozwiązań zmniejszających zużycie wody i energii oraz wykorzystanie proekologicznych materiałów – mówi Anna Łagowska-Cioch, Head of Residential Sales & Leasing, Resi Capital S.A. Do dyspozycji mieszkańców Ocean Apartments zostanie oddanych 141 miejsc parkingowych oraz estetyczne części wspólne, zaprojektowane z troską o najmniejsze architektoniczne detale tworzące spójną kompozycję. Oddanie budynku do użytku planowane jest na I kwartał 2024 r. Resi Capital w swoim portfelu posiada także m.in. kompleks WIMA Widzewska Manufaktura i Tuwima Apartments w Łodzi, Global w Katowicach czy Quorum we Wrocławiu.