Puls Budownictwa

Budowlana grupa Erbud zamknęła 2023 r. z portfelem zamówień o wartości 3,5 mld zł. W ciągu trzech pierwszych miesięcy 2024 roku Erbud podpisał kontrakty na kwotę prawie miliarda złotych. Spółka kontynuuje aktywne działanie w segmencie usług dla przemysłu, będzie w tym roku rozwijać na własny rachunek projekty OZE. Grupa Erbud wypracowała w 2023 r. 3 234,4 mln zł sprzedaży, wobec 3 855,6 mln zł rok wcześniej (-16 proc. r/r). Jednocześnie spółka odnotowała 209,1 mln marży brutto na sprzedaży, przy 222,1 mln w 2022 r. Wynik netto wyniósł 23,3 mln zł (+212 proc. r/r). W 2023 roku największy wpływ na wyniki Erbudu miała działalność wyspecjalizowanej w budownictwie dla OZE Grupy Onde, która wypracowała ok. 1,1 mld zł sprzedaży i 48 mln zł zysku operacyjnego.Bardzo dobry rok ma za sobą również segment przemysłowy – zarówno w kraju, jak i zagranicą. Wypracował on łącznie w 2023 r. 573 mln zł przychodów, czyli o ok. 5 proc. więcej niż w roku 2022. Zysk operacyjny tego segmentu ukształtował się na poziomie 31 mln zł i był prawie 2-krotnie wyższy niż w 2022 r. 2023 rok był z kolei trudny dla budownictwa kubaturowego – w kraju i za granicą łącznie działalność ta zakończyła rok wynikiem -46,7 mln zł. Ujemna rentowność segmentu budownictwa kubaturowego spowodowana była rozliczaniem „przedinflacyjnych” kontraktów w Polsce (-24,9 mln zł) oraz wygaszaniem działalności zagranicą (-21,5 mln zł). W 2024 rok Erbud wszedł prowadząc w Niemczech już tylko usługi dla przemysłu i budownictwo modułowe. Na minusie operacyjnym (-35,5 mln zł) zakończył rok segment budownictwa modułowego z drewna, realizowany przez Mod21. Zarząd Erbudu liczy na popularyzację tej technologii także w Polsce, szczególnie w czasach presji czasowej związanej z wydatkowaniem środków z KPO, realizacją celów środowiskowych w zakresie redukcji CO2 i w obliczu niedoboru pracowników. – Przed nami piękna przyszłość. Pomimo dwóch ciężkich lat związanych z inflacją i brakiem inwestycji zgromadziliśmy gotówkę na poziomie 263 mln zł. Nasza spółka Onde ma do zrealizowania projekty o łącznej mocy 800 MW. Rozwój wiążemy również z serwisem dla przemysłu, to bezpieczny segment, cieszymy się na wzrost organiczny. Budownictwo kubaturowe wykazuje słabszą rentowność, dlatego pozbyliśmy się tego biznesu w Niemczech. Przed nami kolejne wyzwanie - pieniądze z KPO, w najbliższych kilku latach w Polsce będą realizowane 130-miliardowe inwestycje – podkreśla Dariusz Grzeszczak, prezes Erbudu. Portfel zamówień Grupy Erbud na koniec grudnia ub.r. miał wartość ok. 3,5 mld zł, z czego ponad 43 proc. to wykonawstwo OZE, w tym na własny rachunek. W ciągu trzech pierwszych miesięcy 2024 roku Erbud podpisał kontrakty na kwotę prawie miliarda złotych – rok wcześniej miały one wartość 400 mln zł. Jak podkreśla zarząd grupy, nowe kontrakty są zawierane na zadowalających marżach. – W tym roku chcemy mocno postawić na dewelopment w OZE. Onde wypracowało ponad 140 mln zł gotówki z działalności operacyjnej w 2023 r., co pozwoliło spółce na zejście praktycznie do zera z zadłużeniem i zostawić w kasie ok. 65 mln zł, które mogą zostać wykorzystane na zakup i dewelopment nowych projektów lub budowę farm na własny rachunek. Już w pierwszym kwartale tego roku Onde sprzedało 4 projekty na różnym etapie budowy czy dewelopmentu, za każdym razem zapewniając sobie kontrakt wykonawczy – mówi Jacek Leczkowski, wiceprezes Erbudu. Zarząd budowlanej grupy cieszą zapowiadane na połowę roku zmiany legislacyjne w obszarze budowy farm wiatrowych oraz środki z programów unijnych. Ponad 22 mld zł ma być przeznaczone jeszcze w tym roku dla firm energetycznych na budowę projektów OZE i magazynów energii, a wartość uruchamianych programów obejmujących transformację energetyczną, w których Onde będzie mogło uczestniczyć, wyniesie nawet ponad 50 mld zł do 2030 r. Jak zmieni się sytuacja rynkowa i układ sił pomiędzy inwestorami i firmami wykonawczymi w związku z realizacją inwestycji zasilanych przez fundusze z KPO? – Już w tym roku zaczną być rozpisywane przetargi np. na szpitale. Jesteśmy świadomi tego, co się wydarzy, dostęp do generalnego wykonawstwa i firm podwykonawczych będzie dużo trudniejszy. Na dzień dzisiejszy bardzo ostrożnie podchodzimy do zleceń, kalkulujemy waloryzację wewnętrzną od strony kosztów umowy, które podpisujemy. Nie jesteśmy pod presją – zaznacza Jacek Leczkowski.

W 2023 r. Grupa Echo Investment wypracowała ponad 67 mln zł zysku netto. To efekt przekazania klientom kluczy do 2122 mieszkań. W 2024 roku Echo Investment planuje wprowadzić do realizacji ok. 20 projektów mieszkaniowych oraz pierwsze domy studenckie. Łączna wartość aktywów Echo Investment na koniec 2023 roku wyniosła prawie 6 mld zł. – Pozostajemy skoncentrowani na zachowaniu stabilnej pozycji finansowej Grupy, co umożliwia realizację zaplanowanych projektów i budowanie długofalowej wartości naszych spółek. W 2023 r. wprowadziliśmy do obrotu obligacje dla inwestorów indywidualnych i instytucjonalnych o łącznej wartości 702 mln zł. Środki pozyskane w drodze emisji wspierają nasze plany rozwojowe wraz z wysokim stanem gotówki w Grupie – na koniec 2023 r. było to ponad 813 mln zł. Aktywnie rozwijamy obecność w tych sektorach rynku nieruchomości, które są najbardziej atrakcyjne dla inwestorów – komentuje Maciej Drozd, wiceprezes ds. finansowych w Echo Investment. W 2024 r. Echo planuje położyć nacisk na nowe projekty mieszkaniowe, z których jeszcze blisko 20 wejdzie w fazę realizacji. Oprócz rozwoju działalności Archicom – spółki, która przejęła całość kompetencji Grupy w sektorze mieszkań na sprzedaż, firma planuje szersze wykorzystanie możliwości, jakie oferuje sektor living. Platforma Resi4Rent oferuje już ponad 4,1 tys. mieszkań na wynajem w sześciu największych miastach w Polsce. W samym tylko IV kwartale 2023 r. Resi4Rent rozpoczęło budowę około tysiąca tego typu lokali. Na początku 2024 r. Echo Investment ogłosiło nowe przedsięwzięcie joint-venture z Signal Capital Partners. Projekt czeka na zgodę UOKiK. Celem nowej platformy jest realizacja w największych miastach akademickich w Polsce 5 tys. miejsc w prywatnych domach studenckich na przestrzeni najbliższych 5 lat. Pierwsze akademiki mają być gotowe do końca 2025 roku. W 2023 roku w biurowcach Echo Investment wynajęto łącznie ponad 45 tys. mkw. powierzchni. W Warszawie trwa budowa Office House (31 tys. mkw.) – pierwszego obiektu w wielofunkcyjnym kwartale Towarowa 22, a we Wrocławiu pierwszego etapu Swobodna Spot (docelowo 41 tys. mkw.). W I kw. 2024 r. Echo Investment ogłosiło także start wielofunkcyjnego projektu Wita w Krakowie (w tym ponad 26 tys. powierzchni biurowej). Równolegle rozwijany jest koncept powierzchni elastycznych CitySpace, który w całej Polsce oferuje już blisko 4 tys. stanowisk pracy. – Wszystkie budynki biurowe, które oddaliśmy do użytku, są w pełni wynajęte. Widzimy też duże zainteresowanie najemców biurowcami, które obecnie budujemy w odpowiedzi na niską podaż nowej powierzchni w kluczowych lokalizacjach. Nasze nowe budynki będą gotowe już w 2025 roku, kiedy w naszej opinii rynek inwestycyjny ożywi się. Już teraz prowadzimy intensywne, obiecujące rozmowy z inwestorami zainteresowanymi naszymi projektami – podkreślił Nicklas Lindberg, prezes Echo Investment. W sektorze handlowym dwie nieruchomości Echo – Galeria Młociny i Libero Katowice są w blisko 100% wynajęte. W 2023 r. obroty pierwszego centrum w porównaniu z 2022 r. wzrosły o 12% r/r, a odwiedzalność o 4% r/r. W przypadku drugiego liczby te wynoszą odpowiednio 14 i 9%.

Panattoni pozyskało finansowanie na realizację nowej inwestycji logistycznej na Pomorzu Zachodnim. Kredytu w wysokości 20 mln euro udzielił mBank. Panattoni Park Szczecin V będzie liczył 30000 mkw. i przejdzie certyfikację w systemie BREEAM. Panattoni Park Szczecin V jest zlokalizowany około 20 minut zarówno od centrum Szczecina i niemieckiej granicy. Dla inwestycji przeprowadzono m.in. analizę LCA oraz ocenę ryzyka klimatycznego i powodziowego na najbliższe 50 lat. Budynek zaprojektowano też z myślą o ewentualnej zmianie jego przeznaczenia w przyszłości. Obiekt przejdzie certyfikację metodą BREEAM na poziomie „excellent”. – Ze względu na strategiczne położenie i dostęp do infrastruktury, region zachodniopomorski jest jednym z kluczowych rynków wschodzących w kraju – Panattoni dostarczyło tam już blisko 800000 mkw. nowoczesnej powierzchni przemysłowej i cały czas rozwija swoje portfolio. Cieszymy się, że mBank dostrzegł potencjał naszego najnowszego projektu w Szczecinie i udzielił kredytu na jego realizację. Cenimy naszą wieloletnią współpracę z mBank i cieszymy się, że spełniamy oczekiwania instytucji finansowych. Dostarczamy najwyższej jakości przestrzeń magazynową, która jest doceniana przez naszych klientów, a także spełnia kryteria zrównoważonego budownictwa i coraz lepiej odpowiada na wyzwania unijnej taksonomii – komentuje Karina Trojańska, Chief Financing & Operating Officer w Panattoni. Bidfood Farutex, firma działająca w branży horeca wynajęła w nowopowstającym parku ponad 8600 mkw., zapewniając sobie odpowiednie miejsce do magazynowania i dystrybucji produktów spożywczych w warunkach chłodni i mroźni.

Po rozwiązaniu umowy z poprzednim wykonawcą, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie podpisała umowę na kontynuację budowy Innowacyjnego Centrum Nauk Żywieniowych. Prace poprowadzi Erbud, wartość kontraktu to 115,4 mln zł brutto. Obiekt laboratoryjno–dydaktyczny SGGW powstanie na terenie kampusu uczelni przy ul. Nowoursynowskiej 159 w Warszawie. Projekt Innowacyjnego Centrum Nauk Żywieniowych przygotowało biuro projektowe BBC Best Building Consultans, które zaproponowało m.in. zielone tarasy oraz panele fotowoltaiczne i kolektory słoneczne. Obiekt dla Wydziału Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW będzie posiadać 5 kondygnacji, w tym jedną podziemną i cztery nadziemne. Dwuczęściowy gmach połączy łącznik, a powierzchnia użytkowa gotowego budynku wyniesie około 16 500 mkw. W kompleksie przewidziano laboratoria, sale dydaktyczne, sale wystawienniczo-konferencyjne oraz pomieszczenia pracownicze i techniczne. Spółka Erbud za kompleksową realizację obiektu dydaktycznego SGGW, z zapleczem technicznym, infrastrukturą towarzyszącą, przyłączami, ciągami komunikacyjnymi i zagospodarowaniem terenu, otrzyma 115,4 mln brutto. Na oddanie budynku do użytku wykonawca ma 18 miesięcy. – To zlecenie jest dla nas niezwykle cenne, bo jako firma odpowiedzialna społecznie, chcemy realizować projekty ważne dla obywateli, w tym również uczestniczyć w rozwoju polskiej nauki. Koncepcja Centrum jest bardzo ambitna, innowacyjna i przede wszystkim funkcjonalna. Z pewnością pozwoli studentom na komfortową naukę na najwyższym europejskim poziomie – mówi Dariusz Grzeszczak, prezes Grupy Erbud. – Prace powinny pójść bardzo sprawnie mimo relatywnie krótkiego czasu na ich zakończenie. Przyda się nam tutaj na pewno duże doświadczenie w budowie tego typu obiektów – dodaje. Erbud ma na swoim koncie realizację kilkudziesięciu placówek dydaktycznych. Zbudował m.in. Centrum Badawczo-Wdrożeniowe i Dydaktyczne Innowacyjnych Technologii w Ogrodnictwie w Lublinie, budynek laboratoryjno-badawczy Brain dla Łódzkiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, salę koncertową dla Akademii Muzycznej w Łodzi. Obecnie modernizuje rektorat Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego oraz jest na finiszu budowy Centrum Przestrzeni Innowacyjnej Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.

Firma Dantex wprowadziła do oferty ostatni budynek w ramach projektu Osiedle Aurora. W finałowym etapie inwestycji zlokalizowanej w granicznym kwartale dzielnic Włochy i Ochota, powstaną 142 lokale. Osiedle Aurora jest położone w pobliżu stacji kolejowej Aleje Jerozolimskie. Nowa część projektu obejmuje 142 mieszkania, których metraże oscylują w granicach od 28 do 120 mkw. W ofercie znajdują się kawalerki oraz 2-, 3-, 4- i 5-pokojowe lokale. W finałowym etapie przewidziano parking podziemny, komórki lokatorskie, wózkownię oraz boksy rowerowe. – Budowę rozpoczęliśmy we wrześniu zeszłego roku. Koniec prac przewidujemy w grudniu 2025 roku, co pozwoli nam uzyskać pozwolenie na budowę w lutym 2026 roku i oddać mieszkania do użytku jeszcze przed końcem maja – mówi Alan Dąbrowski, Kierownik Biura Sprzedaży Dantex. Spółka Dantex koncentruje się na warszawskim rynku mieszkaniowym, ma na koncie kilkadziesiąt oddanych do użytku inwestycji m.in. Osiedle Aurora, Ursus Vita i Autonomia Praska, Osiedle przy Arkadii na pograniczu Woli, Centrum i Żoliborza, nowoczesny kompleks mieszkaniowy Wola Nowa oraz wielofunkcyjny projekt Rondo Wiatraczna.

Działająca w branży spożywczej Grupa Maspex wyda na inwestycje w 2024 roku około 650 mln zł, stawiając na rozwój produkcji i logistyki oraz wdrożenie nowoczesnych technologii. Po wielu latach spółka wraca z dużą inwestycją do Wadowic – w planach jest rozbudowa zakładu i kompleksu biurowego. Maspex, właściciel m.in. takich marek jak Tymbark, Kubuś, Lubella, Łowicz, Krakus, Żubrówka czy Soplica, przeznaczy w 2024 r. Ok. 650 mln zł na rozbudowę zakładów produkcyjnych w Tymbarku, Tychach i Obornikach oraz w Valenii de Munte w Rumunii. – Sprzyjający klimat dla biznesu zarówno w Wadowicach, jak i w innych lokalizacjach, umożliwia nam kontynuację inwestycji produkcyjnych i logistycznych. Te kroki pozwolą zwiększyć naszą zdolność produkcyjną, rozszerzyć ofertę i lepiej odpowiadać na oczekiwania konsumentów, jednocześnie umożliwiając świadczenie kompleksowych usług dla partnerów handlowych – podkreśla Bogdan Tyrybon, Dyrektor SCM Grupy Maspex. Po wielu latach spółka wraca też z dużą inwestycją do Wadowic, gdzie planowana jest budowa dodatkowego zakładu produkcyjnego oraz rozbudowa budynku biurowego stanowiącego główną siedzibę firmy. Niezwłocznie po uzyskaniu wymaganych decyzji, firma złoży wniosek o wydanie pozwolenia na budowę. Szacuje się, że po zakończeniu rozbudowy, zatrudnienie w Wadowicach wzrośnie o około 400-500 osób. – Kluczowym momentem dla decyzji o rozbudowie zakładu w Wadowicach było ukończenie infrastruktury drogowej przez Urząd Miejski wzdłuż rzeki Skawy, oraz zapowiedź kontynuacji prac drogowych w regionie, w tym połączenia nowej drogi 'Wzdłuż Skawy' z drogą do Zatora – komentuje Janusz Magiera, Dyrektor Techniczny Zakładów Maspex w Wadowicach.

Fiński deweloper debiutuje na krakowskim rynku mieszkaniowym. YIT rozpoczyna realizację swojej nowej inwestycji Portowa Zabłocie. W powstającym przy ul. Portowej 45 budynku znajdzie się blisko 160 mieszkań. Generalnym wykonawcą został Erbud. Portowa Zabłocie powstanie w jednym etapie. Autorem projektu jest krakowska pracownia architektoniczna UCESS. Elewacja 8-kondygnacyjnego budynku zostanie pokryta szarą cegłą i tynkiem o betonowej strukturze, a obiekt będzie nawiązywał do znajdującej się w sąsiedztwie historycznej, ceglanej chłodni portowej. Prace budowlane poprowadzi Erbud. – Rozpoczęcie realizacji naszej pierwszej inwestycji w Krakowie to niezwykle ważny krok w rozwoju YIT w Polsce. Cieszymy się, że zaczynamy od tak znakomitej lokalizacji i zarazem mocno wierzymy w to, że klienci docenią nie tylko wysoką jakość wykonania, ale także naszą kulturę, fińskie korzenie oraz wartości, którymi kierujemy się podczas projektowania i budowy naszych projektów mieszkaniowych – mówi Tomasz Konarski, prezes YIT w Polsce. Portowa Zabłocie pomieści 156 mieszkań o powierzchni od 35 do 95 mkw. W parterze zaprojektowano lokale usługowe, zaś w garażu podziemnym miejsca parkingowe. Na terenie obiektu przewidziano również przestrzenie wspólne, zgodnie z autorską koncepcją YIT „More Life in Yards”. W ich obrębie stanie duży stół, podesty, ławki, a także wiata na rowery oraz stojaki rowerowe. Zakończenie prac budowlanych planowane jest na IV kwartał 2025 r.