Puls Budownictwa

Panattoni rozpoczęło realizację nowej inwestycji w rejonie Warszawy. Na działce o powierzchni blisko 20 ha wybuduje Panattoni Park Nadarzyn II. Certyfikowana w BREEAM inwestycja zajmie prawie 100000 mkw. Tym samym w regionie warszawskim Panattoni zbliża się do 2 mln powierzchni logistycznej. W ramach Panattoni Park Nadarzyn II, który powstaje 20 km od centrum Warszawy, deweloper powierzchni magazynowej i przemysłowej zrealizuje dwa budynki, które zajmą łącznie 91000 mkw. Aż 25800 mkw. – ponad połowę pierwszego z realizowanych obiektów – zajmie międzynarodowy operator logistyczny, który będzie stąd prowadzić operacje dla jednego z globalnych liderów rynku wyposażenia wnętrz. Przedsiębiorstwo skorzysta m.in. ze specjalnych doków kurierskich, stref ładowania samochodów elektrycznych. Dodatkowo, Panattoni zwiększy zabezpieczenia przeciwpożarowe powierzchni ze względu na wrażliwość obsługiwanych produktów. Najemca uzyska wczesny dostęp do obiektu już w lutym 2023 roku. Realizacja będzie certyfikowana metodą BREEAM na poziomie Excellent. – Siłą rynku warszawskiego są liczne ośrodki w niedużej odległości od stolicy, które łącznie z możliwościami samego miasta, decydują o ogromnym potencjale regionu. Takie miejscowości i ich okolice jak Pruszków, Radzymin, Konotopa czy Grodzisk, już przyciągają liderów, a kolejnym rosnącym rynkiem jest właśnie Nadarzyn. Niedawno ogłaszaliśmy wynajęcie powierzchni w pierwszym wybudowanym w tej okolicy parku przez giganta światowego e-commerce – a teraz, w drugim realizowanym już parku, blisko 30 proc. wynajmuje operator logistyczny. Wygląda na to, że Nadarzyn staje się kluczowym ośrodkiem logistycznym w regionie, a jego znaczenie będzie tylko rosło – mówi Marek Dobrzycki, Managing Director z Panattoni. Panattoni ruszyło z budową drugiego nadarzyńskiego parku od razu po ukończeniu Panattoni Park Nadarzyn. Pierwsza inwestycja w tej okolicy powstała w Urzucie i zajęła 54000 mkw. Funkcjonują w niej dwaj międzynarodowi operatorzy logistyczni.

Marvipol Development podpisał z firmą Techbau Budownictwo umowę o generalne wykonawstwo inwestycji Gardenia Lagom, położonej na warszawskiej Białołęce. Zakres prac budowlanych obejmuje cztery 3-piętrowe budynki, w ramach których powstanie łącznie 286 mieszkań, garaż podziemny oraz części wspólne osiedla. Osiedle Gardenia Lagom zostało wprowadzone do oferty Marvipol Development w czerwcu br. Za koncepcję architektoniczną odpowiada pracownia GCK. Położona przy ul. Głębockiej inwestycja będzie realizowana w dwóch etapach. Projekt obejmuje cztery budynki w niskiej 3-piętrowej zabudowie mieszczące łącznie 286 mieszkań o metrażach od 25 do 87 mkw. Dodatkowo na parterze budynku D przewidziano lokal usługowy. Mieszkańcy będą mieć do dyspozycji miejsca postojowe w hali garażowej, boksy na jednoślady i komórki lokatorskie. Na terenie osiedla zaplanowano zielony dziedziniec, plac zabaw dla dzieci, a także wiaty rowerowe i paczkomat. – Zawsze stawiamy na sprawdzonych wykonawców, dlatego cieszymy się z zawarcia umowy właśnie z Techbau Budownictwo. Firma posiada bogate doświadczenie w realizacji tego rodzaju obiektów. Prace nad inwestycją rozpoczną się z początkiem września br. – podkreślił Grzegorz Kawecki, wiceprezes Marvipol Development. Zakończenie budowy pierwszego etapu, obejmującego 160 lokali, planowane jest na II kwartał 2024 roku.

Grupa Unibep pierwsze półrocze 2022 r. może uznać za udane. W tym okresie wypracowała 38 mln zł zysku netto (wzrost o ok. 138 proc. rok do roku), odnotowała sprzedaż na poziomie ok. 1 mld zł (wzrost o ok. 47 proc. Rok do roku) i zgromadziła rekordowy portfel zamówień wycenianych na 3,5 mld zł. – Minione 6 miesięcy przyniosły drastyczny wzrost cen materiałów, co było odczuwalne szczególnie w I kwartale. Koszty nadal utrzymują się na wysokim poziomie, choć ustabilizowały się ceny podwykonawców i ich dostępność. Rynek mierzy się z dużymi wzrostami cen energii i paliwa, wysoką inflacją, zahamowaniem inwestycji – komentuje Leszek Gołąbiecki, prezes Unibepu. Budowlana grupa zgromadziła portfel zleceń we wszystkich segmentach o wartości ok. 3,5 mld zł. Tylko w II i III kwartale 2022 r. spółki Unibepu podpisały umowy na kwotę ok. 720 mln zł. W budownictwie kubaturowym grupa na koniec I półrocza 2022 r. odnotowała przychody o ok. 8 proc. wyższe w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku. Segment ten zakończył ostatni kwartał wyższą sprzedażą, ale ze spadkiem marży brutto. Budownictwo kubaturowe prowadzi obecnie ok. 40 projektów na terenie niemal całego kraju, a portfel zamówień to ok. 1,6 mld zł. – W tym segmencie widzimy zmniejszenie liczby projektów mieszkaniowych, dlatego prowadzimy coraz aktywniejszą akwizycję wśród inwestorów instytucjonalnych (m.in. wojsko, urzędy centralne, samorządy), i prywatnych, chcących realizować projekty niemieszkaniowe – zaznacza Leszek Gołąbiecki. Przemysł i energetyka Segment budownictwa przemysłowo-energetycznego konsekwentnie rozwija swoją działalność, pracując dla takich marek zagranicznych jak Panattoni, Mondi czy Viessmann, ale także realizując projekty energetyczne dla m.in. Spółdzielni Mieszkaniowej w Ełku. Portfel zamówień tego segmentu to ok. 760 mln zł. – Budownictwo energetyczno-przemysłowe, które przyniosło 54 mln zł przychodów, to ważna część naszej działalności. Od początku roku w tym segmencie pozyskaliśmy kontrakty o wartości 700 mln zł – podkreśla Leszek Gołąbiecki. Oddział Intrastruktury Unibep obecnie prowadzi ok. 30 projektów infrastrukturalnych na terenie czterech województw: podlaskiego, mazowieckiego, lubelskiego i warmińsko-mazurskiego - od prac remontowych po budowę dróg ekspresowych. Ma podpisane umowy na kwotę ok. 840 mln zł. Z kolei Budrex - spółka budująca wiadukty, mosty i inne obiekty inżynierskie - skupia się na ścisłej współpracy z Oddziałem Infrastruktury Unibep oraz pracy jako podwykonawca u innych generalnych wykonawców, którzy realizuje duże inwestycje infrastrukturalne w Polsce Wschodniej. Obecnie portfel spółki jest w wysokości ok. 130 mln zł. Nierentowne budownictwo modułowe Portfel zamówień Unihouse, producenta wielorodzinnych budynków w technologii drewnianej, wynosi ok. 200 mln zł. W III kwartale 2022 r. firma finalizuje budowę ponad 330 modułów dla Adapteo (dawniej Cramo). Spółka konsekwentnie rozwija swoją działalność na rynku niemieckim – posiada tam zlecenia na niemal 100 mln zł. – Działalność w segmencie budownictwa modułowego wykazuje marżę ujemną, co wynika z wpływu wojny w Ukrainie i w konsekwencji brakami materiałowymi. W przypadku modułów nie możemy zastosować zamienników, przez pierwsze 4 miesiące roku mieliśmy problem z ciągłością produkcji, zaś deweloperzy na rynku norweskim wstrzymali kilka projektów. Ogromnym wyzwaniem był wzrost kosztów transportu morskiego o 300% – mówi Sławomir Kiszycki, wiceprezes zarządu Unibep. Stabilnie w deweloperce Segment deweloperski przyniósł grupie Unibep w I półroczu 190 mln zł przychodów ze sprzedaży i marżę brutto na poziomie 33,5%. Spółka Unidevelopment sprzedała w tym okresie 208 mieszkań i przekazała 336 lokali. W pierwszej połowie 2022 roku deweloper wprowadził na rynek inwestycję Pauza Ochota w Warszawie, kolejny etap projektu Fama Jeżyce w Poznaniu oraz w Radomiu: inwestycję Idea Venus i 24 mieszkań w domach w zabudowie bliźniaczej w projekcie Idea Ogrody. Dokonał też akwizycję dwóch projektów na prawie 500 mieszkań. – Wielu deweloperów wstrzymało swoje realizacje aby zrównoważyć budżet, zmniejszyła się ilość transakcji zakupu mieszkań. Widzimy na rynku akwizycyjnym spory ruch, zwłaszcza u mniejszych deweloperów, którzy mają problem z pozyskaniem bankowego finansowania. Analizujemy rynek pod kolejne akwizycje, mamy na to środki. Analizujemy wszystkie swoje projekty pod względem efektywności ekonomicznej, w tym przeprojektowujemy projekt na warszawskiej Sadybie pod kątem zmniejszenia powierzchni mieszkań, aby trafić do klienta gotówkowego. W I kwartale 2023 r. planujemy rozpoczęcie pierwszego projektu w Gdańsku – informuje Mariusz Przystupa, wiceprezes i dyrektor finansowy Unidevelopment.

Na Śląsku powstanie park handlowy pod szyldem Karuzela. Spółka prowadząca inwestycję w Jastrzębiu-Zdroju otrzymała prawomocne pozwolenie na budowę obiektu o powierzchni 11 tyś. mkw. W tym roku w planach jest budowa dwóch kolejnych parków handlowych Karuzela. Jak informuje Grzegorz Pękalski, prezes Karuzela Holding, nowa inwestycja będzie realizowana na działce o powierzchni 3,8 ha, położonej przy skrzyżowaniu ulic Jana Pawła II oraz Broniewskiego w Jastrzębiu-Zdroju. Powstanie jednopoziomowy obiekt z zewnętrznym parkingiem na 330 miejsc i drogami dojazdowymi. Wśród najemców znajdą się między innymi: Carrefour, Jula, Martes Sport, Pepco, Dealz, Rossmann, Euro AGD/RTV. Na przestrzeni najbliższych miesięcy inwestor planuje przetarg, w którym wyłoni generalnego wykonawcę, co pozwoli na rozpoczęcie prac budowlanych jeszcze w tym roku. Otwarcie Karuzeli przewidziano pod koniec 2023 r., najpóźniej na początku 2024 roku. Inwestycja parku handlowego Karuzela w Jastrzębiu-Zdroju jest wspólnym przedsięwzięciem Karuzela Holding i Mitiska REIM. Obiekty realizowane przez to join-venture są tworzone w miastach o wielkości 20-90 tys. mieszkańców. Obecnie pod nazwą Karuzeladziałają obiekty wsześciu miastach: w Wodzisławiu Śląskim, Turku, Lublińcu, Wrześni, Ełku i Puławach. W chwili obecnej trwają kolejne 3 budowy – w Kołobrzegu, Wągrowcu i Białej Podlaskiej, tym samym pod koniec bieżącego roku w portfolio znajdą się obiekty o łącznej powierzchni handlowej ponad 90 tys mkw. W tym roku planowane jest jeszcze rozpoczęcie budowy dwóch kolejnych parków handlowych.

Wspólny projekt Revive Poland i BPI Real Estate Poland powstanie w poznańskiej dzielnicy św. Łazarz. Inwestycja zostanie podzielona na trzy funkcje: biznesową, mieszkalną oraz usługową. Projekt powstaje na deskach pracowniSUD Architekt Polska. Pierwszy wspólny projekt firm BPI Real Estate Poland oraz Revive Poland wyrośnie na terenie dawnych koszar 15 Pułku Ułanów Poznańskich. Budynki historyczne będą połączone z nową zabudową w sposób nieprzytłaczający, przy zachowaniu ducha tego miejsca. Projekt, którego podjęła się pracownia SUD Architekt Polska, zakłada połączenie funkcji mieszkaniowych i komercyjnych, a także rewitalizację zabytkowych budynków dawnych kawaleryjskich koszar. - Inwestycja na poznańskim Łazarzu jest projektem bardzo prestiżowym w naszym portfolio. Jednocześnie jest ogromnym wyzwaniem - przyznaje Alexander Huyghe, CEO Revive Poland - Podejmujemy się rewitalizacji terenów, które mają swoją bogatą historię. Chcemy ją połączyć z lokalną kulturą i stworzyć miejsce, które będzie odpowiadało na potrzeby ludzi, miasta i biznesu i wpisywało się w architekturę dzielnicy, przy zachowaniu genius loci, ducha przeszłości - dodaje Alexander Huyghe, CEO Revive Poland. W zrewitalizowanych budynkach dawnych koszar powstaną restauracje, kawiarnie, sklepy oraz inne miejsca użyteczności publicznej. Wnętrza tych obiektów zostaną przebudowane, planowana jest niewielka ingerencja w fasady i dachy. – Planowany projekt jest jedną z największych inwestycji w całym portfolio BPI Real Estate Poland. Zgodnie z naszym motto „urban shapers” postawiliśmy na kompleksowy i wielkomiejski projekt, który będzie aktywnie kształtował przestrzeń miejską w centrum Poznania z poszanowaniem lokalnej architektury i środowiska. Zależy nam na stworzeniu otwartego mini miasta w mieście, które będzie służyć kolejnym pokoleniom – zapowiedział Béranger Dumont, dyrektor generalny BPI Real Estate Poland. Całość inwestycji zostanie podzielona na trzy funkcje: biznesową, mieszkalną oraz na cześć usługową która stanowić będzie „serce” całego kompleksu. Część mieszkalna inwestycji zaplanowana w nowo powstających budynkach uwzględnia realizację mieszkań w standardzie podwyższonym oraz premium.

W pierwszych siedmiu miesiącach 2022 r., w porównaniu do analogicznego okresu ubiegłego roku, kredyty mieszkaniowe odnotowały ujemne dynamiki zarówno w ujęciu liczbowym, jak i wartościowym (-36,7%, -30,8%) - podaje BIK. W lipcu br. wartość udzielonych kredytów mieszkaniowych spadła o -62,5%. Jak podaje BIK, w lipcu br. w porównaniu z lipcem 2021 r., na rynku kredytów mieszkaniowych odnotowano ogromny spadek zarówno liczby (-62,7%) jak i wartości udzielonych kredytów mieszkaniowych (-62,5%). W lipcu 2022 r. średnia wartość udzielonego kredytu mieszkaniowego wyniosła 329,99 tys. zł i była wyższa w ujęciu rocznym o 0,8%. Analizując sytuację w poszczególnych przedziałach kwotowych określających wartość udzielanego kredytu mieszkaniowego, w okresie styczeń - lipiec 2022 r. widać duże zróżnicowanie. Najniższe ujemne dynamiki sprzedaży kredytów mieszkaniowych, zarówno w ujęciu liczbowym, jak i wartościowym, dotyczyły kredytów z przedziału powyżej 500 tys. zł, w ujęciu liczbowym (-14,4%) i w wartościowym (-11,9%). Najwyższe ujemne dynamiki zarówno w ujęciu liczbowym, jak i wartościowym wystąpiły w kredytach do 150 tys. zł odpowiednio (-47,0%) oraz (-45,5%). - Dla kredytów mieszkaniowych lipiec był katastrofalny. Tak złego wyniku w ujęciu liczbowym nie było od ponad 12 lat, czyli od stycznia 2010 r., bowiem w lipcu banki udzieliły tylko 9 tys. kredytów. W ujęciu wartościowym banki udzieliły w lipcu kredytów mieszkaniowych na wartość 2,967 mld zł. Jest to najmniej od ponad 7 lat, czyli od lutego 2015 r. Mamy więc klif również w ujęciu wartościowym. Obecnie jesteśmy w cyklu zacieśniania polityki monetarnej. Za nami już 10 podwyżek stóp procentowych. Obecna stopa referencyjna NBP wynosi 6,5% i jest na poziomie nie widzianym od 18 lat, czyli sierpnia 2004 r. Ostatnia lipcowa podwyżka nie znalazła jeszcze, bo nie mogła, swojego odzwierciedlenia w samej akcji kredytowej. Natomiast już poprzednie podwyżki stóp procentowych obniżyły bardzo znacząco zdolność kredytową – zamrażając popyt na kredyty mieszkaniowe. Do tego dochodzą działania KNF, zaostrzające wymogi liczenia zdolności kredytowej, które również negatywnie wpływają na zdolność kredytową. Wszystkie te czynniki w konsekwencji bardzo wyhamowały akcję kredytową – mówi prof. Waldemar Rogowski, główny analityk Biura Informacji Kredytowej. - Wartość akcji kredytowej z pierwszych siedmiu miesięcy 2022 r. jest praktycznie na poziomie akcji kredytowej z pierwszych siedmiu miesięcy 2018 r. – stwierdził prof. Rogowski. – A lipcowy odczyt Indeksu popytu na kredyty mieszkaniowe na historycznie niskim poziomie (-66,8%) już pokazał duże schłodzenie popytu na rynku kredytów mieszkaniowych, co w kolejnych miesiącach oczywiście bardzo negatywnie przełoży się na skalę i wartość akcji kredytowej – puentuje prof. Rogowski. Miesięczny odczyt Indeksu Jakości portfela kredytów mieszkaniowych w lipcu 2022 r. wyniósł 0,78%. W ostatnich 12 miesiącach (od lipca 2021 r. do lipca 2022 r.) jakość portfela nieznacznie pogorszyła się, o czym świadczy wzrost Indeksu o (+0,20 p.p.). – Jak już sygnalizowałem w komentarzach do wcześniejszych Newsletterów wydawało mi się, że czynnikiem, który może niekorzystnie wpłynąć w przyszłości na jakość portfela kredytów mieszkaniowych, są podwyżki stóp procentowych, ponieważ prawie cały portfel złotowych kredytów mieszkaniowych to kredyty na zmienną stopę. Wartość Indeksu Jakości kredytów mieszkaniowych nieznacznie pogarszała się (wzrost wartości Indeksu) w ujęciu 1, 3, 6 i 12 miesięcznym, co mogło zapowiadać pogorszenie jakości w kolejnych miesiącach roku. Obecnie jednak pojawił się "gamechanger", który może ograniczyć, a właściwie zahibernować wzrost opóźnień. Tym czynnikiem są oczywiście wakacje kredytowe. Gdy większość osób z nich skorzysta, to problem braku spłaty może zostać przesunięty w czasie. Jednak, gdy po ich zakończeniu, czyli w 2024 r. stopy procentowe istotnie nie spadną, a sytuacja gospodarcza nie poprawi się, to w pierwszym półroczu 2024 r. możemy mieć wzrost szkodowości kredytów mieszkaniowych i to w skumulowanej odsłonie – ostrzega prof. Rogowski.

Kompleks produkcyjno-magazynowy Flextronics International Poland w Tczewie zostanie rozbudowany. Panattoni powiększy jedną z hal produkcyjnych o 20tyś. mkw. Obiekt będzie certyfikowany w systemie BREEAM, prace budowlane rozpoczną się w III kwartale br. ** ** Przedsiębiorstwo Flex w Tczewie, położone w Pomorskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej, to zespół czterech budynków produkcyjnych i magazynowych - łącznie 80tyś. mkw. Panattoni rozbuduje jedną z istniejących hal produkcyjnych o 20tyś. mkw. Docelowo budynek zajmować będzie 31tyś. mkw., a cały kompleks przekroczy 100tyś. mkw. powierzchni przemysłowej. Realizacja, która ruszy już w III kwartale br., prowadzona będzie przy pełnowymiarowej pracy zakładu produkcyjnego w istniejącej hali, a Flex korzystać będzie z nowej przestrzeni od marca 2023 r. Istniejący budynek przed rozbudową został przez Panattoni kupiony na zasadzie umowy sale & leaseback. - Po raz kolejny, gdy potrzeba niecodziennych rozwiązań, Panattoni okazuje się doskonałym partnerem. Z jednej strony mamy szereg wyzwań związanych z transakcją sale & leaseback, z drugiej musimy odpowiednio zaplanować prace, aby nie wpływać na procesy w istniejącej fabryce firmy Flex. Nasza elastyczność i doświadczenie znów procentują i cieszymy się, że dzięki temu możemy dołożyć swoją cegiełkę do rozwoju tak istotnego dla regionu ośrodka, w którym zatrudnienie znajduje przecież ponad 4000 osób – mówi Marek Foryński, BTS Managing Director w Panattoni. W ramach rozbudowy hali, Panattoni wykona m.in. instalację tryskaczową w standardzie FM Global oraz posadzkę o podwyższonej nośności. Obiekt zostanie wyposażony w wiele zrównoważonych rozwiązań, które pozwolą osiągnąć poziom certyfikacji BREEAM na poziomie „excellent”. Użytkownicy skorzystają m.in. z miejsc parkingowych przeznaczonych pod carsharing, a także stref rekreacji.